Waarom doen we al onze inspanningen om het boergeit ras te verbeteren?
Uit gesprekken met de meeste collega boergeit kwekers in Europa komt telkens één gemeenschappelijke passie naar voor: de prachtdieren die worden gekweekt inZuid-Afrika, waar de boergeit haar oorsprong kent. Een aantal voorbeelden (foto's van dieren van Marius Pretorius uit Zuid-Afrika)
De Zuid-Afrikaanse boergeit kwekers hebben dit ras over een lange periode (de SA Boerboktelersvereniging is opgericht in 1959: https://www.boerboksa.co.za/index.htm) geperfectioneerd, met als resultaat deze topdieren die je vandaag terugziet op de foto’s.
Alles is gestart met het beschrijven van de rasstandaard en het oprichten van het stamboek. Van hieruit kon men stap voor stap, via gerichte selectie de dieren steeds verbeteren. Het heeft een sterke samenwerking gevraagd tussen de kwekers in Zuid-Afrika en enkel door selectie op grote schaal (met duizenden dieren) kon men dit resultaat bereiken.
We zouden niets liever hebben dan deze kwaliteit van dieren ook in België/Europa te hebben rondlopen. Hoe kunnen we de kwaliteit van de dieren hier ook verbeteren ?
1. Import: De snelste weg is uiteraard door topdieren aan te kopen in het buitenland. Echter is dit niet zo eenvoudig met alle regelgeving die hiermee gepaard gaat. En indien het mogelijk is, is de kost hiervan heel hoog.
Import uit Zuid-Afrika:
Jammer genoeg is rechtstreeks import van de dieren, embryo’s of sperma naar Europa niet toegelaten (Europese wetgeving). Rechtstreeks gaan we dus niet aan dit genetisch materiaal geraken.
Import uit Australië:
Er zijn wel mogelijkheden om aan Zuid-Afrikaanse bloedlijnen te geraken via onrechtstreekse import uit Australië. Australische boergeit kwekers hebben geïmporteerd uit Zuid-Afrika. Een aantal kwekers in Europa en de UK hebben daarna embryo’s en sperma uit Australië geïmporteerd. Met deze dieren hebben ze verder gekweekt, wat de kwaliteit van hun nakomelingen sterk ten goede kwam. Sommige van deze nakomelingen werden de laatste jaren in België geïmporteerd. Deze dieren (en ondertussen hun nakomelingen) zitten zo ook in het Vlaams stamboek, wat heel positief is voor de genetische variatie van het Vlaams stamboek, alsook voor de kwaliteit van de dieren. Ter info: in België heeft nog niemand rechtstreeks geïmporteerd uit Australië.
2. Selectie: We zullen vooral zelf verder aan de slag moeten, door met de nodige expertise de juiste combinaties te maken met de dieren die beschikbaar zijn in het stamboek. Dit vraagt heel wat achtergrondkennis en trial-and-error strategieën van de boergeit kweker om zo betere dieren te kweken. Het combineren van 2 ouderdieren kan namelijk leiden tot dieren met uitgesproken gewenste kenmerken, maar ook ongewenste kenmerken.
In België, en bij uitbreiding Europa, zijn we nog ver verwijderd van de Zuid-Afrikaanse rasstandaard kwaliteit. Het ziet er ook niet naar uit dat we snel, zo niet ooit, dit niveau zullen kunnen bereiken. Wat we wel zien, is dat er de voorbije jaren al een heel sterke verbetering is van de kwaliteit van de boergeiten in Europa, en ook België. Een duidelijk teken dat er kwekers met de juiste kennis en selectie-tools aan de slag aan het gaan zijn.
Uiteraard begint bij selectie alles met het begrip “rasstandaard”. De rasstandaard beschrijft hoe de verschillende lichaamsdelen van het ideale dier gebouwd moeten zijn, alsook de kleur en grootte.
De rasstandaard van Zuid-Afrika en Europa is heel gelijkaardig :
Wat mijzelf echter vooral geholpen heeft bij het herkennen van de meest voorkomende ongewenste eigenschappen zijn de tekeningen in deze Zuid-Afrikaanse handleiding. Wat mij betreft een absolute must-read voor elke boergeit kweker! Referentie: A study of the S.A. Boerbok/goat, Savanna & Kalahari Red
Ook de filmpjes waarin Conrad Herbst informatie geeft over de bouw van de boerbok en boergeit geven je een heel duidelijk beeld.
Willen we een dier dat zo dicht mogelijk bij de rasstandaard zit, dan moeten we zo veel mogelijk van de ongewenste eigenschappen wegkrijgen en streven naar gewenste eigenschappen. Klinkt eenvoudig, maar dat is het niet. Door twee ouderdieren te combineren kan je ongewenste eigenschappen versterken of wegkrijgen bij de lammeren. Echter kunnen deze in een volgende generatie dan toch weer opnieuw verschijnen.
Via selectie van de goede dieren kunnen we stap voor stap de kwaliteit verbeteren. Met een duidelijk doel voor ogen en veel geduldgenieten we ondertussen van het proces hiernaartoe. Soms met vallen en opstaan, maar daaruit leren we het meest.